Câu hỏi:

Con gái tôi bị lừa bán sang Trung Quốc vào năm 1991. Đến năm 2001 thì cháu trốn được về nước. Khi cháu về nhà, UBND xã có mời ra để giải quyết nhưng sau đó xã lại bảo là con gái tôi không còn hộ khẩu ở nhà nữa. Tôi không hiểu tại sao xã lại cắt hộ khẩu của con gái tôi. Xã còn mời cả Công an huyện đến bảo là con gái tôi không còn hộ khẩu ở quê nhà. Hiện nay con tôi muốn về để chăm sóc tôi nhưng họ bảo không còn hộ khẩu nên con gái tôi không biết phải làm thế nào để về quê hương làm ăn sinh sống. Tôi kính nhờ Luật sư tư vấn giúp để gia đình tôi được đoàn tụ.

Trả lời:

Theo Luật cư trú năm 2006, ngoài các trường hợp cắt chuyển hộ khẩu thì một số trường hợp sau sẽ bị xoá đăng ký thường trú (cắt hộ khẩu)

1) Chết, bị Toà án tuyên bố là mất tích hoặc đã chết;

2) Ra nước ngoài để định cư;

Như vậy, theo quy định của pháp luật hiện hành về cư trú thì không có quy định về việc một cá nhân vắng mặt tại nơi cư trú trong thời gian bao lâu sẽ bị xoá đăng ký thường trú.

Theo nội dung thư thì con gái bà đi khỏi nơi cư trú từ năm 1991. Tại thời điểm này chưa có Luật cư trú và các vấn đề về hộ khẩu được áp dụng theo quy định tại Nghị định số 04/HĐBT ngày 07/01/1988 và Nghị định số 51/CP ngày 10/5/1997

Theo các văn bản đó thì người nào vắng quá 6 tháng không có lý do rõ ràng thì cơ quan đăng ký hộ khẩu nơi thường trú xóa tên trong sổ hộ khẩu. Khi người ấy trở về sẽ xét đăng ký hộ khẩu trở lại. Ngoài ra, người từ 15 tuổi trở lên có việc riêng phải vắng mặt qua đêm khỏi nơi đang thường trú của mình phải khai báo tạm vắng. Người đi vắng khỏi nơi đã đăng ký hộ khẩu thường trú quá 6 tháng mà không khai báo tạm vắng, không có lý do chính đáng sẽ bị xoá tên trong sổ hộ khẩu; khi trở lại phải khai xin đăng ký lại hộ khẩu thường trú.

Như vậy, việc con gái bà không có mặt tại nơi cư trú trong thời gian 10 năm và bị cơ quan có thẩm quyền đăng ký và quản lý hộ khẩu (Công an huyện) xoá tên trong Sổ hộ khẩu gia đình là phù hợp với quy định pháp luật tại thời điểm đó.

Luật cư trú năm 2006 quy định công dân có quyền tự do cư trú. Vì vậy, nếu con gái bà không thuộc một trong các trường hợp bị hạn chế quyền tự do cư trú thì con gái bà có thể liên hệ Công an xã để làm thủ tục đăng ký thường trú theo quy định của pháp luật.

Các trường hợp bị hạn chế quyền tự do cư trú  là:

1. Người bị cơ quan tiến hành tố tụng có thẩm quyền áp dụng biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú.

2. Người bị Toà án áp dụng hình phạt cấm cư trú; người bị kết án phạt tù nhưng chưa có quyết định thi hành án, được hưởng án treohoặc đang được hoãn, tạm đình chỉ thi hành án phạt tù; người đang bị quản chế.

3. Người bị áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở chữa bệnh, cơ sở giáo dục nhưng đang được hoãn chấp hành hoặc tạm đình chỉ thi hành.